Memoir Khatijah Sidek

Memoir Khatijah Sidek
Puteri Kesatria Bangsa
Penerbit UKM 2004
RM17.50 Kinokuniya

Saya membeli buku ini di Kinokuniya kerana ingin tahu lebih lanjut tentang wanita yang pernah menjadi Ahli Parlimen PAS dari tahun 1959 hingga 1964. Saya rasa hairan kerana PAS sering dilabel sebagai parti yang membelakangkan wanita, tetapi bagaimana boleh memberi penghormatan yang tinggi kepada seorang wanita seawal tahun 1959.

Buku ini adalah memoir tulisan Khatijah Sidek sendiri yang banyak menceritakan tentang susah hidup beliau memperjuangkan kemerdekaan dan juga hak dan kedudukan wanita, terutama semasa memimpin Kaum Ibu UMNO.

Khatijah Sidek dilahirkan di Sumatera begitu aktif memperjuangkan kemerdekaan daripada Belanda serta membela hak dan kedudukan wanita di Indonesia. Atas dasar ini juga beliau telah berhijrah ke Tanah Melayu untuk menggerakkan perjuangan kaum wanita menentang penjajah. Beliau pernah meringkuk dalam penjara Singapura selama dua tahun. Lebih menyedihkan, beliau telah hamil dan melahirkan anak sulung beliau di dalam penjara.

Beliau menyertai UMNO pada tahun 1953 dan telah menjawat jawatan Setiausaha Kaum Ibu dan Ketua Kaum Ibu. Sepanjang tempoh tiga tahun (1953-1956) memimpin Kaum Ibu, Khatijah telah berjaya memujuk hampir 10,000 orang wanita untuk menyertai UMNO.

Kehadiran beliau di dalam UMNO tidak disenangi oleh ahli dan pemimpin UMNO yang sederhana. Khatijah dari awal lagi mengkritik secara terbuka, pendirian sederhana pemimpin UMNO, yang menurut beliau, takut untuk berjuang ke arah kemerdekaan, malah sangat takut untuk meneriakkan slogan Merdeka (Slogan UMNO ketika itu adalah Hidup Melayu).

Khatijah Sidek adalah pemimpin wanita UMNO pertama yang begitu lantang menyuarakan hak wanita secara terbuka. Dalam Persidangan Agung UMNO 1953, beliau dengan lantang telah menuntut supaya bilangan perwakilan dari ahli wanita ditambah. Kelantangan beliau menimbulkan rasa resah di kalangan pemimpin dan ahli UMNO lalu membawa kepada pemecatan beliau dari UMNO pada tahun 1956.

Tarikh kemerdekaan merupakan saat yang mengharukan bila beliau hadir sebagi rakyat biasa, hanya menyaksikan dari jauh, rakan-rakan beliau di dalam UMNO sudah menjadi menteri di pentas utama. Jasa beliau memperkukuhkan UMNO dan menambah sokongan dari kaum wanita tidak dikenang. Wanita UMNO mengerumuni, memeluk dan menangis bila melihat beliau. Ada yang berkata`Ibu, kau yang mencurahkan titik peluh, tapi orang lain yang menuai hasil daripada benih yang ibu tanam. Sungguh tak adil...'

Sepanjang hayatnya, beliau merupakan seorang pemimpin yang melalui kehidupan yang sangat susah. Sebagai isteri kedua, beliau disisihkan oleh keluarga, dan hanya menumpang tinggal di bilik kecil di klinik milik suaminya, bersama dengan empat orang anaknya.

Khatijah Sidek diterima kembali ke dalam UMNO pada tahun 1972 ketika sudah semakin uzur. Beliau meninggal pada tahun 1982 di Kuala Lumpur ketika berusia 64 tahun, dalam keadaan miskin tanpa harta dan juga tanpa sebarang pengiktirafan dan penghargaan negara.

"Sewaktu menulis memoir ini(1963) saya sudah berumur 45 tahun. Selama 30 tahun, saya berjuang untuk rakyat, untuk hak wanita, mementang penjajahan dan imperialisme. Saya tak akan berhenti. Saya tahu, setidak-tidaknya dua kali dalam hidup saya, sekiranya saya berhenti berjuang, saya akan menjadi orang berada dan lebih terjamin daripada segi material, tapi ini bukan jiwa saya.'

`Saya tahu beberapa tahun mendatang keadaannya sukar, mungkin lebih sulit dari sebelumnya. Saya tahu mungkin saya terpaksa masuk penjara semula, mungkin lebih lama dari dahulu. Saya mempunyai empat orang anak; umur saya juga sudah tidak muda. saya mudah letih dan badan saya tidak sekuat dulu. tapi, saya tak boleh berhenti. Saya mesti meneruskan perjuangan.' - Khatijah Sidek 1918-1982